شاید بتوان طلاق به دلیل ضرب و شتم (دست بزن) مرد را از جمله مهم‌ترین و شایع‌ترین موارد طلاق در ایران دانست. در این مقاله قصد داریم از لحاظ حقوقی بررسی کنیم که آیا زن می‌تواند به دلیل ضرب و شتم و دست بزن مرد، از شوهر خود طلاق بگیرد یا خیر؟ براساس قانون ایران و فقه اسلامی، طلاق در اختیار مرد است. به همین دلیل زنی که خواستار طلاق باشد و شوهر با آن مخالف باشد، باید خواسته خود را با دلایلی اثبات کند. زن باید بتواند قاضی را مجاب کند که ادامه زندگی برای او دشواری‌های جدی به دنبال دارد. یکی از مهم‌ترین دلایل دشواری جدی زن در زندگی مشترک، ضرب و شتم و دست بزن مرد است.
طلاق به دلیل ضرب و شتم (دست بزن) چطور اتفاق می‌افتد؟
ابتدا باید بدانیم که ضرب و شتم و دست بزن مرد، صرفآً از این جهت که زن را دچار سختی و مشقت شدید و غیر قابل تحمل (عسر و حرج) در زندگی مشترک می‌کند، برای زن حق طلاق ایجاد می‌نماید. در حقیقت، آنچه به زن حق طلاق می‌دهد، سختی و مشقت زیادی است که با توجه به سوء رفتار و ضرب و شتم و دست بزن مرد، برای زن ایجاد می‌شود.
ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی، ابتدا عسر و حرج را دلیلی برای حق طلاق زن ذکر می‌کند:
«ماده 1130 قانون مدنی: در صورتي كه دوام زوجيت موجب عسر و حرج زوجه باشد ، وي مي تواند به حاكم شرع مراجعه و تقاضاي طلاق كند ، چنانچه عسر و حرج مذكور در محكمه ثابت شود ، دادگاه مي تواند زوج را اجبار به طلاق نمايد و در صورتي كه اجبار ميسر نباشد زوجه به اذن حاكم شرع طلاق داده مي شود.»
سپس در تبصره‌ی این ماده، عسر و حرج را تعریف کرده و سوء معاشرت و ضرب و شتم زن و دست بزن مرد را، از موارد عسر و حرج معرفی می‌کند:
« تبصره (الحاقي 29/04/1381): عسر و حرج موضوع اين ماده عبارت است از به وجود آمدن وضعيتي كه ادامه زندگي را براي زوجه با مشقّت همراه ساخته و تحمل آن مشكل باشد و موارد ذيل درصورت احراز توسط دادگاه صالح از مصاديق عسر و حرج محسوب مي گردد:
4- ضرب و شتم یا هر گونه سوء رفتار مستمر [مرد] که عرفا با توجه به وضعیت زوجه قابل تحمل نباشد»
روش‌های اثبات ضرب و شتم و عسر و حرج زن نامحدود است
نکته مهم در مورد طلاق به علت اینست که اثبات سختی غیرقابل تحمل برای زن، به عهده زوجه قرار داده شده است، ولی در مورد طریقه اثبات آن مقرره خاصی وجود ندارد. بنابر این، زن می‌تواند از هر طریقی که بتواند دادگاه را اقناع نماید بهره بگیرد. پس زوجه می‌تواند ضرب و شتم و خشونت مستمر زوج را از طریق اقرار صریح یا ضمنی شوهر، شهادت شهود و یا گرفتن رای محکومیت ضرب و جرح، از دادگاه کیفری اثبات نماید.
گواهی پزشکی قانونی کافی نیست
البته نکته قابل تذکر این است که در اثبات ضرب و شتم صرفاً گواهی پزشکی قانونی، هر چند مبنی بر وقوع ضرب و شتم از سوی زوج باشد، به تنهایی کفایت نمی‌کند و نیز نمی‌تواند ثابت کننده ضرب و شتم برای دادگاه باشد. ملاک دادگاه های خانواده که صلاحیت رسیدگی به موضوع طلاق را دارند عموماً رای دادگاه کیفری یا کیفرخواست دادسرا است و نه صرفا برگه اخذ شده از پزشکی قانونی.
پس لازم است بدانیم اگر زوجه‌ای صرفاً به دریافت گواهی پزشکی قانونی اکتفا نماید (هرچند گواهی به نفع او نیز باشد) و دعوی را در دادسرا و دادگاه ادامه ندهد، دادگاه خانواده به آن گواهی ترتیب اثر نخواهد داد. حتی در صورتی که زوجه‌ای بخواهد از ادامه روند صرف نظر و گذشت کند بهتر است در دادسرا تقاضای ترک تعقیب کند تا در صورتی که مجدداً سوء رفتاری از سوی مرد مشاهده شد، بتواند پرونده ضرب و شتم را دوباره به جریان اندازد.
ارجاع به مددکاری، راهی برای اثبات ضرب و شتم و سوء معاشرت مرد
راهکار دیگری که می‌تواند به زوجه برای اثبات ضرب و شتم و سوءرفتار همسر او کمک کند، تقاضا از دادگاه برای ارجاع موضوع به مددکاری جهت تحقیق در این خصوص است. در این حالت مددکار دادگاه به صورت محسوس و نامحسوس از همسایگان محل زندگی زوجین تحقیق می‌کند. به کارگیری این روش در واقع مساعدتی به زوجه برای اثبات بهتر ضرب و شتم و سوءرفتار است. این موضوع در شرایطی که عموماً طلاق گرفتن به درخواست زوجه سخت می‌باشد، می تواند راه تاثیرگذاری باشد.
یک بار ضرب و شتم برای زن حق طلاق ایجاد نمی‌کند
یکی دیگر از نکات مهم در این زمینه این است که اصولاً سوءرفتار و یا سوءمعاشرت زوج باید به حدی باشد که ادامه زندگی را برای زوجه غیر قابل تحمل نماید، در غیر این صورت دادگاه به اقناع برای صدور حکم طلاق نخواهد رسید. بدیهی است که اگر برای دادگاه ثابت شود که شوهر دارای سوء رفتار و یا سوء معاشرت است، زوجه می‌تواند از این طریق و علی‌رغم مخالفت شوهرش به طلاق دست یابد. نکته مهم دیگر این است که سوء رفتار و یا سوء معاشرت باید به صورت مستمر باشد و اینکه مرد یک مرتبه سوء رفتار داشته باشد، نمی‌تواند برای زن حق طلاق ایجاد کند. زن باید بتواند اثبات کند که ضرب و شتم مرد به میزانی است که برای زن سختی زیادی در زندگی با مرد ایجاد کرده است. این موضوع ممکن است با گواهی‌های متعددی که از پزشکی قانونی دریافت شده یا دفعات مکرری که علیه مرد کیفرخواست یا حکم محکومیت به ضرب و شتم صادر شده است قابل اثبات باشد.
در مورد عسر و حرج بیشتر بدانید
اگرچه همانطور که ذکر شد بر اساس قوانین ایران و فقه اسلامی، طلاق صرفا حق مرد محسوب می‌شود، اما قانونگذار به شرایطی توجه کرده است که در آن، زن در صورت مواجهه به دشواری جدی در زندگی مشترک بتواند از مرد جدا شود. در همین راستا، عسر و حرج در ماده 1130 قانون مدنی به عنوان راهی برای طلاق از جانب زن ذکر شده است. عسر و حرج در واقع به معنای مشقت شديد و جدی است که زن در زندگی مشترک با مرد با آن مواجه شده است.
بر اساس قانون مزبور، موارد مختلفي ميتواند موجب اين مشقت شديد در زندگي مشترک گردد که ضرب و شتم زوجه به عنوان یکی از موارد آن ذکر شد. البته عسر و حرج صرفا با ضرب و شتم ایجاد نمی‌شود و از جمله موارد دیگری که در قانون مدنی به عنوان مصادیق عسر و حرج ذکر شده است می‌توان به ترك زندگي خانوادگي توسط زوج حداقل به مدت شش ماه متوالي و يا نه ماه متناوب در مدت يك سال بدون عذر موجه، اعتياد زوج به يكي از انواع مواد مخدر و يا ابتلاء وي به مشروبات الكلي كه به اساس زندگي خانوادگي خلل وارد آورد، محكوميت قطعي زوج به حبس پنج سال يا بيشتر، ابتلاء زوج به بيماري هاي صعب العلاج رواني يا ساري يا هر عارضه صعب العلاج ديگري كه زندگي مشترك را مختل نمايد اشاره کرد.
نتیجه
حال با توضيحات فوق بديهي است که چنانچه مردي عادت به کتک کاري داشته باشد، تکرار اين کار و محکوميت او در دادگاه به جرم ضرب و شتم، از موجباتي است که دادگاه آن را براي زن عسر و حرج محسوب مينمايد و به درخواست زن حکم طلاق را صادر ميکند. در این میان بديهي است که چنانچه خوف ضرر جاني و عدم تأمين جاني براي زن به وجود آمده باشد و حاکم دادگاه با توجه به اوضاع و احوال پرونده، شواهد، ادّله و قرائن اين مطلب را احراز نمايد، قبل از محکوميت مرد به جرم ضرب و شتم نيز دادگاه اقدام به صدور حکم طلاق خواهد نمود.
مشاوره حقوقی رایگان برای طلاق به علت ضرب و شتم
اگر در زمینه طلاق و انواع طلاق و یا به طور خاص در مورد طلاق با اثبات عسر و حرج و یا ضرب و شتم سوال داشته یا نیاز به وکیل و مشاوره تخصصی دارید، می‌توانید درخواست خود را ثبت نموده و از وکلای حرفه‌ای و مجرب دادپرداز مشاوره حقوقی رایگان دریافت نمایید.
5 دیدگاه
توضیحاتتون جامع و کامل بود.من هم زنی هستم که از اول زندگی مشترک همسرم دست بزن داشت و بخاطر آبروی خودمو خانوادم چیزی نگفتم تا اینکه این کار رو جلوی دختر دو ساله و پسر هفت ماهه ام انجام داد.
با اینکه مطمئن شدم این رفتارش اصلاح نمیشه ولی بعد از هشت سال موضوع رو به پدرم گفتم و خواستم تا چاره ای بیاندیشه.
برام دعا کنید
با سلام
چنانچه مشاوره خانواده و طرقدمسالمت آمیز پاسخگو نبود،مطابق راهنمایی جامع در مقاله فوق،حق درخواست طلاق خواهید داشت.همچنین حضانت فرزندانتان نیز تا7سالگی با شما خواهد بود.
سلام برای حفظ زندگی و آبرو با کتک زدنهای مکرر از این آقا جدا نشدم بعداز گذشت ۲۳ سال زندگی به سختی و داشتن ۳ فرزند باز ادامه دادم چون چاره ای ندارم
تکلیف بچه هام چی میشه اوایل ازدواجمان یک بارم قرص خوردم تا بلکه به این جایی که هستم ختم نشه متاسفانه مرگ قسمتم نشد درعوض روزی ۱۰۰مرتبه خودمو دختر بزرگترم آرزوی مرگ و داریم کار من از دعا هم گذشته
با سلام
امکان درخواست طلاق به دلیل عسر و حرج ناشی از سوء رفتار زوج برای شما وجود دارد.بهتر است ضمن اخذ نظر پزشکی قانونی مبنی بر ضرب و شتم و گواهی فرزندان مبنی بر سوء رفتار زوج،دادخواست طلاق خود را به دادگاه خانواده ارجاع دهید.چنانچه فرزندان کمتر از7سال داشته باشند حضانت با شما و 7سال تا سن بلوغ با پدر و پس از آن به انتخاب خود فرزندان است.
موفق باشید.
سلام وقت شما بخیر
ممنون از توضیحاتی که داخل سایت ارائه دادید.
همسر بنده از ماه اول بعد از عروسی مکررا درخواست طلاق داشته و به دفعات متعدد هم منزل مشترک رو ترک کرده یکبار اقدام به خودکشی کرده و بنده مانع شدم با اورژانس تهران تماس گرفتم بار دیگری که اقدام کرد اینکار رو کنه من مانع شدم و خودش شیشه اب رو به لبه دندون زد حین خوردن قرص و دندون کمی شکستگی جزئی براش ایجاد شد نامه پزشکی قانونی گرفت و حالا تلاش میکنه من رو محکوم کنه، آیا به صرف داشتن این پرونده میتونه عسر و هرج رو ثابت کنه؟