در اصل عبارت ضرب و جرح صحیح می‌باشد ولی عبارت ضرب و شتم بین مردم رایج‌تر می‌باشد.
یکی از جرائم تعریف شده در قانون مجازات اسلامی در بخش تعزیرات، جرم ضرب و شتم است.
علت بروز آن عواملی مانند فقر فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی همچنین خصوصیات فردی، محیطی، قومی و… می‌باشد که با توجه به اهمیت آن و آثار زیان‌بار ناشی از آن هم متوجه فرد و هم جامعه خواهد شد.
در مواردی نیز بیم تکرار مکرر جرم توسط مرتکب خواهد رفت، لذا سعی داریم در متن زیر به معرفی این جرم و ارکان تشکیل‌دهنده آن، مرجع رسیدگی و مجازات آن بپردازیم.
- تعریف ضرب
- تعریف جرح
- دیه ضرب و جرح
- تعریف شتم
- روند دادرسی در جرائم مشمول ضرب و شتم
- ادله و مستندات قابل استناد
- مجازات جرم ضرب و جرح
- مجازات نزاع دسته جمعی
تعریف “ضرب”
ضرب به صدماتی گفته می‌شود که بدون شکستگی یا خونریزی بر اعضای بدن وارد می‌شود و آثاری مانند کوفتگی، سرخی، کبودی، سیاه شدن و پیچ خوردن ایجاد می‌کند.
تعریف “جرح”
«جرح» نیز به صدماتی گفته می‌شود که به از هم گسیختگی بافت‌های بدن منتهی شود.
جرح اغلب با خونریزی همراه است، مانند خراشیدگی یا پارگی پوست یا شکستن استخوان و نقص یا قطع عضو.
دیه ضرب و جرح
در قانون، برای هریک از این موارد دیه‌ای مقرر شده است که مجرم باید آن را به بزه دیده پرداخت کند.
دیه صدماتی که موجب تغییر رنگ پوست می‌شود در قانون مجازات اسلامی به شرح ذیل است:
- سیاه شدن پوست صورت: شش هزارم دیه کامل
- کبودشدن آن: سه هزارم دیه کامل
- سرخ شدن آن: یک و نیم هزارم دیه کامل
- تغییر رنگ پوست سایر اعضا، حسب مورد، نصف مقادیر مذکور در فوق.
در این زمینه، بین اینکه عضو دارای دیه تعیین‌شده باشد یا نباشد، فرقی نیست.
همچنین بین تغییر رنگ تمام یا قسمتی از عضو و نیز بقا یا زوال اثر آن فرقی وجود ندارد.
صدمه‌ای که موجب تورم بدن، سر یا صورت شود اَرْشْ نام دارد و چنانچه علاوه بر تورم، موجب تغییر رنگ پوست نیز بشود، حسب مورد، دیه و اَرْشْ تغییر رنگ به آن افزوده می‌شود.
منظور از اَرْشْ، مقدار مالی است که به عنوان جبران خسارت مالی یا بدنی پرداخت می‌شود و در قانون برای آن اندازه‌ای مشخص نشده است.
تعریف “شتم”
«شتم» به معنی «دشنام دادن» است و ذیل جرایمی مثل توهین یا قذف قرار می‌گیرد.
بنابراین، اصطلاح صحیح در ترکیب عنوان جرم انگاری شده، «ضرب و جرح» است و جرم شتم ذیل سایر عناوین مجرمانه نظیر توهین، هتک حرکت یا افترا مورد بررسی قرار می‌گیرد.
روند دادرسی در جرائم مشمول ضرب و شتم
ضرب و شتم در زمره جرائم کیفری است و به محض طرح دعوا پرونده به دادسرا ارجاع می‌شود.
برای طرح دعوای ضرب و شتم در مرتبه اول باید به دفتر خدمات قضایی مراجعه شود.
پس از مراجعه به دفاتر خدمات قضایی شکایت کیفری با عنوان ضرب و جرح طرح می‌شود.
برای طرح دعوای ضرب و شتم تاریخ وقوع جرم، مکان و زمان دقیق باید اعلام شود.
پس از طرح شکایت که هزینه ثبت آن در دفتر خدمات قضایی، مبلغی حدوداً 30 هزار تومان است، پرونده به دادسرای محل وقوع جرم ارسال می‌گردد.
پس از مشخص شدن شعبه‌ی دادگاهی که رسیدگی باید در آن جا صورت گیرد، پرونده به کلانتری محلی که جرم در آنجا صورت گرفته است فرستاده می‌شود تا تحقیقات اولیه را انجام دهند.
لازم به ذکر است می‌توان دعوای ضرب و شتم را نیز با مراجعه به کلانتری محل و بدون مراجعه به دفتر خدمات قضایی هم انجام داد.
پس از فرستادن پرونده به کلانتری و تکمیل شدن تحقیقات پرونده به دادسرا برگردانده می‌شود.
رییس دفتر دادسرا برای اطلاع از نحوه وقوع جرم و رسیدگی به دعاوی طرفین و ادله و مستندات آن‌ها وقت رسیدگی حضوری مشخص می‌نماید.
از این به بعد تاریخ و زمان تشکیل جلسات در دادسرا جهت انجام تحقیقات مقدماتی از طریق سامانه ثنا به اشخاص اعلام می‌شود.
ادله و مستندات قابل استناد در ضرب و شتم
در جلسه رسیدگی طرفین در دادسرا، ادله و مستندات خود را به دادیار یا بازپرس تقدیم می‌کنند. دعوای ضرب و شتم با دلایلی مثل شهادت شهود، عکس، فیلم، سوگند و حتی علم قاضی نیز اثبات می‌شود.
لازم به ذکر است ادله‌ای مثل عکس، فیلم و صدا به عنوان اماره یعنی دلیلی که باعث قانع شدن و کامل شدن نظر قاضی می‌شود به کار می‌رود و صرف وجود اینگونه موارد، نمی‌تواند مستند صدور رأی قرار گیرد.
تصمیم دادسرا برای ضرب و شتم
پس از ملاحظه مدارک و دلایل طرفین، دادسرا دو اقدام انجام می‌دهد.
1- ادله شاکی قوی‌تر هست که در این صورت پرونده با قرار جلب به دادرسی به دادگستری ارسال شده و مهیا برای رسیدگی در دادگاه کیفری درجه دو و صدور رأی و حکم است.
لازم به ذکر است قرار جلب به دادرسی توسط متهم قابل اعتراض است.
در صورت اعتقاد دادسرا به قرار جلب به دادرسی، دادستان با صدور کیفر خواست دعوا را جهت تعقیب و رسیدگی به دادگاه صلاحیت دار ارجاع می‌دهد.
2- دلایل شخص شاکی ضعیف بوده و پرونده با صدور قرار منع تعقیب مختومه شده و به دادگاه ارسال نمی‌گردد.
در صورتی که قرار منع تعقیب صادر شود این قرار ظرف مدت ده روز قابل اعتراض توسط شاکی است.
اقدامات کیفری برای ضرب و شتم
در صورتی که قرار جلب به دادرسی صادر شود، پرونده به یکی از شعب کیفری ارجاع می‌گردد.
شعب کیفری پس از ملاحظه پرونده برای تشکیل جلسه زمان تعیین می‌کند.
در جلسه دادرسی مجدداً صحبت‌ها و دلایل طرفین توسط قاضی پرونده شنیده می‌شود و پس از استماع دلایل طرفین و با توجه به کیفرخواست صادره حکم صادر می‌شود.
در صورتی که میزان دیه صادره کمتر از یک دهم دیه کامل یک مرد یا کمتر از آن باشد رأی صادره قطعی است و قابلیت اعتراض ندارد.
ولی در صورتی که بیش از یک دهم دیه باشد، رأی صادره ظرف مدت 20 روز قابل تجدیدنظر در دادگاه تجدید نظر استان است.
رأی دادگاه تجدید نظر قطعی می‌باشد.
جرم ضرب و شتم از جرائم قابل گذشت است یعنی اگر شاکی رضایت دهد، پرونده در هر مرحله‌ای باشد منجر به صدور قرار موقوفی تعقیب یا موقوفی اجرای مجازات می‌گردد.
به زبان ساده اگر شاکی رضایت دهد شخص دیگر مجازات نمی‌شود.
مجازات جرم ضرب و جرح
در صورتی که جرم ارتکاب یافته باعث:
- ایجاد خلل در نظم عمومی بوده و آن را به هم بزند.
- امنیت و حفاظت جامعه را مخدوش سازد.
- تحریک دیگران بر ارتکاب گشته.
- ندامت مجرم در عدم ارتکاب مجدد آن نیز محرز نگردد
صدمه وارده از مصادیق جرائمی است که در زمره جرائم قصاص آمده و انجام قصاص ممکن باشد، برابر مقررات مربوطه عمل خواهد شد.
اما چنانچه امکان قصاص وجود نداشته باشد، مجرم به 2 تا 5 سال حبس محکوم گردیده و در صورت درخواست متضرر از جرم، مرتکب به پرداخت دیه نیز محکوم می‌شود.
بنابراین، یکی از فرض‌هایی که مرتکب ضرب و جرح علاوه بر دیه به تعزیر (حبس) نیز محکوم می‌شود، وقتی است که به تشخیص قاضی، اقدام او نظم و امنیت جامعه را مختل کرده باشد.
در مواردی دیگر نیز ممکن است علاوه بر دیه، مرتکب ضرب و جرح به تعزیر نیز محکوم شود.
یکی از این موارد وقتی است که جرح وارده منتهی به ضایعات فوق نشود، اما آلت جرح اسلحه یا چاقو و امثال آن باشد. در این صورت، مرتکب به ۳ ماه تا یک سال حبس محکوم خواهد شد.
لازم به ذکر است که ارتکاب جرم با آلت چاقو یا نظیر آن، دارای جنبه عمومی بوده و با گذشت بزه‌دیده تعقیب و اجرای مجازات مرتکب موقوف نخواهد شد.
نزاع دسته جمعی
علاوه بر این، هرگاه عده‌ای با یکدیگر منازعه کنند، در صورتی که این نزاع دسته‌جمعی منتهی به ضرب و جرح شود، هر یک از شرکت‌کنندگان در نزاع، حسب مورد، به حبس از 3 ماه تا یک سال محکوم می‌شوند.
در ماده 615 کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی، مصوب 1375 به بحث شرکت در نزاع و نیز ایراد ضرب و جرحی اشاره می شود که منجر به صدمه بدنی گردد:
ماده 615- هر گاه عده‌ای با یکدیگر منازعه نمایند هر یک از شرکت‌کنندگان در نزاع حسب مورد به مجازات زیر محکوم می‌شوند:
- در صورتی که نزاع منتهی به قتل شود به حبس از یک تا سه سال.
- در صورتی که منتهی به نقص عضو شود به حبس از شش ماه تا سه سال.
- در صورتی که منتهی به ضرب و جرح شود به حبس از سه ماه تا یک سال.
تبصره 1 – در صورتی که اقدام شخص، دفاع مشروع تشخیص داده شود، مشمول این ماده نخواهد بود.
تبصره 2 – مجازات‌های فوق مانع اجرای مقررات قصاص یا دیه حسب مورد نخواهد شد.
طلاق به دلیل ضرب و شتم
شاید بتوان طلاق به دلیل ضرب و شتم مرد را از جمله مهم‌ترین و شایع‌ترین موارد طلاق در ایران دانست.
بر اساس قانون ایران و فقه اسلامی، طلاق در اختیار مرد است. به همین دلیل زنی که خواستار طلاق باشد و شوهر با آن مخالف باشد، باید خواسته خود را با دلایلی اثبات کند.
زن باید بتواند قاضی را مجاب کند که ادامه زندگی برای او دشواری‌های جدی به دنبال دارد. یکی از مهم‌ترین دلایل دشواری جدی زن در زندگی مشترک، ضرب و شتم و دست بزن مرد است.
مشاوره حقوقی آنلاین رایگان لیست وکلای متخصص
بیشتر بدانید: طلاق به دلیل ضرب و شتم
11 دیدگاه
سلام
من۲۷ ساله م و ۱۵ سال که ازدواج کردم و بچه دار نمیشیم و مشکل هم از شوهرم هست (آزمایش هم رفتیم و مدارک ش هم موجود) ولی شوهرم قبول نمیکنه و منو کتک میزنه به بهانه های مختلف , چند بار هم وسط کتک کاری هاش بی هوش شدم ولی چون تو یه شهر کوچیک زندگی میکنیم و شوهرم اصلا نمیگذاره از خونه بیام بیرون هیچ وقت نتونستم ازش شکایت کنم , یک بار هم که از خونه فرار کردم و رفتم پاسگاه چون همه همدیگه رو میشناسن تو شهر کوچیک قضیه رو جدی نگرفتن و به شوهرم زنگ زدن و اومد منو برد خونه و دوباره کتکم زد و گفت اگه یکبار دیگه از خونه بدون اجازه ش بیام بیرون ازم شکایت میکنه که دارم بهش خیانت میکنم- خانواده م که اصلا کاری به زندگی من ندارن و میگن خودت شوهر کردی الانم حق ت همینه – کارم به جایی رسیده که میخوام بپرم تو چاه آب و خودم رو بکشم
الان باید چیکار کنم ؟ لطفا یه راه حل بدین که به درد شهر های کوچیک هم بخوره و منو نجات بده از این شرایط
شما رو به خدا کمکم کنید
با سلام
شما می توانید با استناد به دو بند از بندهای دوازده گانه سند نکاح،با استناد به ایجاد حق طلاق،با همسر خود متارکه کرده و تمام حقوق مالی خود اعم از مهریه و نفقه را دریافت دارید:
1_ناباروری زوج
2_رفتار نامتعارف با زوجه از قبیل کتک زدن،ناسزا گفتن و تهدید و نداشتن امنیت جانی
برای درخواست طلاق و همچنین شکایت از زوج برای کتک کاری و ضرب و شتم،از طریق سامانه ثنا،که مقاله ثبت نام و مراحل انجام شکایت در این سامانه را به تفصیل توضیح داده است مطالعه کرده و دادخواست طلاق و شکواییه ضرب و جرح و وصول دیه را ثبت نمایید.
چنانچه بیم آن می رود که زوج،با اطلاع از دادخواست،اعمال ناشایست خود را مجدد تکرار کند،از طریق تماس با پشتیبانی سامانه دادپرداز،درخواست مشاوره با وکلای مجرب در حوزه خانواده را ثبت کرده تا در صورت لزوم،بدون دخالت شما،وکیل مجرب،طی کردن تمامی مراحل تا طلاق و اخذ حق و حقوق را به عهده گیرد.
چنانچه از توانایی مالی برای اخذ وکیل برخوردار نیستید،امکان نصب وکیل معاضدتی(رایگان)نیز برای شما وجود دارد.
اکیدا پیشنهاد می شود در این زمینه حتما از تخصص وکلا در همین سامانه جهت اخذ مشاوره استفاده نمایید.
سلامت باشید.
سلام وقت بخیر همسرم من رو کتک زده
شکایت کردم رفته دادگاه کیفری
امکانش هست وکیل طرف تو اظهارات خودش بنویسه خانم رضایت داده دادگاه قبول کنه
حرف اقا توی رای قطعی تاثیر داشته باشه و رضایت بشه و دیه تعلق نگیره
با سلام
خیر.این امکان به هیچ وجه وجود ندارد و رضایت شما باید کتبا و در محضر قاضی با امضای شخص شما باشد.
موفق باشید.
سلام چند سال پیش واسه جاپارک یه دعوا شد جلو خونه مون و پرونده بسته شد و دیه هم دادیم ولی الان یه شکایت دیگه شده ازمون که از اون موقع یه مشکلی در فرد به وجود اومده و دوباره برامون دیه بریدن میخوام بدونم این تا کی میتونه ادامه پیدا کنه ؟و آیا ما تا ابد باید تاوان بدیم و هر دوسال بخاطر یه مشکل قدیمی دیه بپردازیم؟
با سلام
چنانچه رابطه علیت بین بیماری ایجاد شده در فرد در نتیجه درگیری قبلی احراز گردد،دیه ثابت است و تشخیص آن با دادگاه می باشد.فرضا چنانچه در درگیری با مشت،ضربه ای به چشم فرد وارد شده و دیه کبودی آن هم پرداخت شده باشد،کاهش نابینایی چشم در اثر همین ضربه نیز مشمول عنوان دیه خواهد بود؛هرچند سال ها بعد مشخص گردد.ملاک،احراز رابطه علیت بین عمل شما و بیماری شخص می باشد.
موفق باشید.
سلام. من دختری مجرد 30 ساله هستم خانواده من از همون بچگی تا حالا تبیض قائل شدن بین پسرو دخنراشون. برادرای نابرادر هم حق دخترا را خوردن هم سهم الارث را و هم به راحتی کتک میزنند و الان یکی شون من را به علت ضدعفونی کردن خونه برای پیشگیری از کرونا کتک زد. دستم را پیچید و با چوب زد توی سرم و من تمام عمرم را به اینا خوبی کردم و اینا به من ظلم کردن و حتی 8 میلیون پول هم بهش داده بودم که توی دفترچه خودم بزاره برای وام قرضه الحسنه ولی اون پولم را یکساله پس نداده و الان هم از بس گفتم 5 تومنش را پس داده و سه تومنش را نداده و پدرم هم 5 ساله فوت شدن و یه زمین داریم که نصفش را این برداشته و گاوداری کرده و الان هم سربار ما هست و قسطای وامش را هم مادرم میده و جونم را به لبم رسانده می خوام ازش شکایت کنم به جرم حق خوری و ضرب و شتم . لطفا به دادم برسید
باسلام وخسته نباشید
من ۲۶ سالمه ودختر۴ساله دارم شوهرمم۲۹سالشه۵ساله ازدواج کردیم ازاول زندگی بامن بده بهم بی توجه محبت نمیکنه.دخالت خونوادشم ب کنار.تواین ۵سال خرج منونمیده اخرهرماه پول کم میاره میگم بده پس اندازکنم بهم پول نمیده وقتیم میگم بیابشینیم مشکلمونوحل کنیم میگه من حوصله ندارم.دست بزن داره. توهمه جی منومقصرمیدونه اصلانمیخوادگناهشوب گردن بگیره.قبلا1ماه موندم خونه بابام نه خرج بچه روداد نه منو.و۲ماهم ی بارموندم خونه بابام الانم کتکم زده شکایت کردم ازپزشک قانونیم مدرک دارم.چیکارمیتونم بکنم میشه راهنماییم کنین ممنون میشم.
با سلام. من به همراه همکارم از کارفرمای 3سال پیش شکایت کردیم و حقوقمون در 3قسط تقسیم شد چند روز پیش به همراه همکارم و همسرشون برای گرفتن اخرین قسط رفتیم که از قضا کارفرما کسیو از قبل هماهنگ کرده بود که بیاد اونجا و شاهد باشه. با ورود ما به اونجا این خانوم(کارفرما) شروع به فحاشی و به کار بردن الفاظ رکیک به ما شدن که باعث شد همسر همکارم عصبانی بشه و شروع به داد و بیداد کنه بدون هیچ تماس فیزیکی که در این بین اون فردی که از طرف کارفرما شاهد بود دخالت کرد و اون هم شروع کرد به فحاشی نسبت به ما که کارفرما خودشو به عمد به زمین کوبید و دهانشو زخمی کرد و گفت شما منو زدید و با کلانتری تماس گرفت و از ما شکایت کرد ما هم خودمون کلانتری رفتیم و شکایت کردیم اما میخوام بدونم مشکلی برای ما درست نمیشه چون خیلی نگران هستیم چون ما اصلا دعوایی نکردیم و ایشون خودزنی کرد
با سلام در شهریور 97 مشاجره ای با همسرم داشتم که ایشان برعلیه بنده شکایت کرد و من را به دیه محکوم کرد و قبل اجرای حکم به دادگاه مراجعه نمود و رضایت داد و رای نهایی بصورت قرار موقوفی اجرا صادر شد.ابتدای سال 99 با ترفند افزایش قیمت سکه و تحریک مادرشان مهریه را اجرا گذاشت و به منزل پدری رفتند و با تنظیم دوبار اظهارنامه الزام به تمکین و تنظیم دادخواست ،متاسفانه قاضی استناد به آن محکومیت کرده و دادخواست بنده را رد نمودند مگر طبق ماده 25 و 100 و 101 مجازات اسلامی گذشت شاکی آثار حکم را مرتفع نمی کند ؟آیا درخواست تجدید نظر کنم
پدر خانم من که پیرمرد بالای 60 سال هست مدتی است که روی ماشین ون کار میکرد.
چند روز پیش جایی که دوربین هم نبود یک ماشین از پشت به ماشین ایشون میزنه
میان پایین تا تعیین تکلیف کنند ولی طرف مقابل که یک جوان بوده در یک اقدام ناگهانی ضربه ای به ایشون میزنه و ایشون نقش بر زمین میشه و فرار میکنه
پدرخانمم به کلانتری میره و کلانتری بجای تصادف برای ایشون پرونده ضرب و جرح تشکیل میده
ایشون همون موقع بدلیل وخامت حالشون به بیمارستان مراجعه میکنه و در دم به آی سی یو میره
تا الان هر روز حالش بدتر میشه و الان در بیهوشی کامل هست.
بیمارستان میگه هزینه سنگین بالای200 میلیون برای عمل باید بدی و تخفیف هم شامل حالتون نمیشه چون پرونده ایشون ضرب و جرح عنوان شده.
ما میگیم ایشون اصلا توان درگیری نداره که بخاد با کسی درگیر بشه و پرونده اشتباه تنظیم شده
سوال آیا راهی برای تغییر عنوان ضرب و جرح هست که هزینه های بیمارستان کمتر بشه؟ چون ایشون تصادف کرده و بعدش توسط مقصر حادثه مورد حمله قرار گرفته و مصدوم شده . ربطی به ضرب و جرح نداره؟
لطفا راهنمایی بفرمایید که واقعا توان پرداخت مالی را نداریم
از طرفی هیچ اثری جز یک تصویر نامشخص از ماشین ضارب پیدا نکردیم