مزاحمتهای خیابانی به عنوان آزارهایی مبتنی بر جنسیت، از مشکلات اساسی زنان برای حضور در فضاهای عمومی است. رعایت شان زنان همواره اهمیت و جایگاه ویژه‌ای دارد به ویژه در جامعه ی امروزه که ما با حضور گسترده‌ی زنان، به‌ویژه زنان شاغل رو به رو هستیم. در جامعه تمامی شهروندان باید از امنیت فیزیکی و روانی برخوردار باشند به همین دلیل قانون گذار برای محافظت از این امنیت تدابیر مختلفی را اندیشه می‌کند که یکی از آن ها به کارگیری مجازات های بازدارنده کیفری است.ایجاد مزاحمت برای بانوان از جرائم بسیار مهم است که در اکثر جوامع با جرم انگاری آن سعی کردند از اثرات منفی آن جلوگیری کنند. در ادامه به بررسی این جرم و مجازات آن می‌پردازیم.
مجازات مزاحمت در خیابان برای بانوان چیست ؟
در ماده ۱۰۳ منشور حقوق شهروندی به حق زنان در مشارکت در فضا‌ها و مراکز عمومی تاکید شده است لذا هر آنچه باعث ایجاد خلل در این حضور و مشارکت شود با واکنش قانون رو به رو خواهد شد.
همچنین بر اساس ماده ۱۴ منشور حقوق شهروندی، همه ی شهروندان از جمله زنان حق دارند در صورتی که امنیت آنها مورد تجاوز قرار گیرد در کوتاه ترین زمان ممکن به ماموران دسترسی داشته باشند.
ماده‌قانونی ۶۳۸ و ماده ۶۱۹ قانون مجازات اسلامی به اذیت و آزار زنان در فضای شهری اشاره دارد و مصادیق متلک‌پراکنی، دست‌درازی و تعقیب را در برمی‌گیرد.
بر اساس ماده ۶۳۸ قانون مجازات اسلامی هرکسی به صورت علنی در اماکن عمومی عمل حرامی را انجام دهد علاوه بر کیفر عمل به حبس از ۱۰ روز تا دوماه یا تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم می‌شود و درصورتی‌که مرتکب عملی شود که نفس آن عمل دارای کیفر نیست ولی عفت عمومی را جریحه‌دار کند، فقط به حبس از ۱۰ روز تا دو ماه یا تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم خواهد شد.
در ماده ۶۱۹ نیز آمده است: هر کس در اماکن عمومی یا معابر متعرض یا مزاحم اطفال یا زنان بشود یا با الفاظ و حرکات مخالف شئون و حیثیت به آنان توهین کند، به حبس از دو تا ۶ ماه و تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم خواهد شد. در نظریه مشورتی اداره حقوقی قوه قضائیه در خصوص این ماده آمده است: «چنانچه مسلم شود مردی به قصد مزاحمت زنی را تعقیب نموده است، با عدم به کار بردن لفظ یا الفاظ هم قابل مجازات است». بنابراین به کار بردن لفظ یا الفاظ رکیک جهت تحقق جرم موضوع ماده ۶۱۹ شرط نیست و چنانچه مسلم شود که مردی به قصد مزاحمت زنی را تعقیب کرده است، قابل مجازات است.
چه رفتاری مشمول ایجاد مزاحمت به بانوان تلقی می‌گردد؟
معیار تشخیص رفتارهای مزاحمت گونه و توهین‌آمیز مبتنی بر عرف و عادات مردم آن منطقه تعیین می‌شود. اما به صورت کلی می‌توان گفت اعمالی که موجبات هتک حرمت زنان را فراهم کند مانند تعقیب آنها و استفاده از شوخی‌ها و الفاظ نامناسب می‌باشد.
محل ارتکاب جرم مزاحمت
محل تحقق جرم مزاحمت خیابانی، در اماکن عمومی و معابر مانند کوچه،بازار،میدان های شهر،بازار،بیمارستان و….می باشد.
از چه طریقی می‌توان جرم مزاحمت برای بانوان و اطفال در اماکن عمومی و معابر را اثبات کرد؟
- اقرار
- شهادت شهود: از طریق افرادی که شاهد وقوع جرم مزاحمت بوده اند درخواست شود که شهادت بدهند.
- وقوع جرم در مرئی و منظر نیروی انتظامی
همچنین اگر جرم در خیابانی رخ داده که مجهز به دوربین های مداربسته باشد می‌توان از دوربین های مداربسته به عنوان ادله اثبات جرم استفاده کرد. در صورتی که فرد با ماشین یا موتور سیکلت برای شما مزاحمت ایجاد کرد نیز می‌توان پلاک را ثبت کرد تا به راحتی بتوان پیگیری نمود.
دادگاه صالح برای شکایت از وقوع جرم مزاحمت
با توجه به این که موضوع مزاحمت از افعال پیش بینی شده در قانون مجازات اسلامی است، لذا باید دعوای کیفری مطرح گردد. برای رسیدگی به این جرم ابتدا باید به کلانتری یا دادسرای محل وقوع جرم مراجعه و شکایت را به صورت کتبی تقدیم نمود. پس از این مرحله کلانتری یا دادسرای مربوطه پرونده را به دادگاه کیفری ۲ ارسال خواهد نمود.
