قانون بیمه تامین اجتماعی یکی از قوانین مهم کشور است که برای کارگران اهمیت زیادی دارد.
چرا که اجرای درست این قانون توسط کارفرمایان، تاثیر زیادی در وضعیت بازنشستگی کارگران و برخورداری از حقوق و مزایا دارد.
با این حال برخی از کارگران آنگونه که باید و شاید از قانون بیمه تامین اجتماعی آگاهی ندارند و به همین دلیل ممکن است کوتاهی در پرداخت حقوق آن‌ها شود که در نتیجه منجر به ایجاد اختلاف و تنش با کارفرما و حتی متضرر شدن کارگر شود.
تعریف کارگر و کارفرما از نظر قانون کار
به دلیل اینکه موضوع قانون بیمه تامین اجتماعی بیشتر جنبه حقوقی دارد، ما در این مقاله بیشتر به موارد حقوقی و قانونی با استناد به نص قانون می پردازیم.
در گام اول برای روشن تر شدن مبحث قانون بیمه تامین اجتماعی به تعریف کارگر بر اساس قانون کار مصوب سال 1369 می پردازیم.
بر اساس ماده 2 این قانون، کارگر به کسی اطلاق می شود که به هر عنوان در مقابل دریافت حق‌السعی اعم از مزد، حقوق، سهم سود و سایر مزایا به درخواست کارفرما کار می کند.
بر اساس ماده 3 قانون کار نیز کارفرما شخصی است حقیقی یا حقوقی که کارگر به درخواست و به حساب او در مقابل دریافت حق‌السعی کار می‌کند.
مدیران و مسئولان و به طور عموم کلیه کسانی که عهده‌دار اداره کارگاه هستند نماینده کارفرما محسوب می‌شوند و کارفرما مسئول کلیه تعهداتی است که نمایندگان مذکور در قبال کارگر به عهده می گیرند.
در صورتی که نماینده کارفرما خارج از اختیارات خود تعهدی بنماید و کارفرما آن را نپذیرد، نماینده در مقابل کارفرما ضامن است.
قرارداد کاری
پس تا اینجا با تعریف کارگر و کارفرما آشنا شدید.
اما برای اینکه بیشتر در مورد بیمه کارگر بدانید، نگاهی به فصل دوم قانون کار می اندازیم.
در فصل دوم قانون کار به مبحث بیمه کارگر پرداخته شده است که در ادامه مهمترین نکات آن را بیان می کنیم.
برای انجام یک کار بر اساس قانون کار، باید بین طرفین یعنی کارگر و کارفرما قراردادی باشد تا بتوان به استناد آن به مسائل حقوقی کار از جمله بیمه تامین اجتماعی رسیدگی کرد.
از نظر قانون کار، قرارداد کار عبارت است از قرارداد کتبی یا شفاهی که به موجب آن کارگر در قبال دریافت حق السعی، کاری را برای مدت موقت یا مدت غیر موقت برای کارفرما انجام می دهد.
آیا بر اساس قانون کار، کارفرما مکلف به پرداخت بیمه تامین اجتماعی است؟
معمولا در قراردادهای کاری بحث بیمه کارگر مسئله مهم و حتی گاها چالش برانگیزی است که بین کارفرما و کارگر ایجاد می شود.
بر اساس ماده 148 قانون کار، کارفرمایان کارگاه های مشمول این قانون مکلفند بر اساس قانون تامین اجتماعی، نسبت به بیمه نمودن کارگران واحد خود اقدام نمایند.
در ادامه، ماده 183 قانون کار تصریح می نماید که کارفرمایانی که بر خلاف مفاد ماده 148 این قانون از بیمه نمودن کارگران خود خودداری نمایند، علاوه بر تادیه کلیه حقوق متعلق به کارگر (سهم کارفرما) با توجه به شرایط و امکانات خاطی و مراتب جرم به جریمه نقدی معادل دو تا ده برابر حق بیمه مربوط محکوم خواهند شد.
همچنین در ماده 36 قانون تامین اجتماعی به مکلف بودن کارفرما برای پرداخت حق بیمه کارگر اشاره شده است. بر اساس این ماده از قانون:
کارفرما مسئول پرداخت حق بیمه سهم خود و بیمه شده (کارگر) به سازمان می باشد و مکلف است در موقع پرداخت مزد یا حقوق و مزایا، سهم بیمه شده (کارگر) را کسر کند و سهم خود را به آن افزوده و به سازمان تأدیه کند. در صورتی که کارفرما از کسر حق بیمه سهم بیمه شده خودداری کند، شخصاً مسئول پرداخت آن خواهد بود. تأخیر کارفرما در پرداخت حق بیمه یا پرداخت نکردن آن رافع مسئولیت و تعهدات سازمان در مقابل بیمه شده نخواهد بود.
ماده 36 قانون تامین اجتماعی
بنابراین با نتیجه گیری از قوانین 148 و 183 قانون کار و 36 قانون تامین اجتماعی این مورد محرز می شود که کارفرما نه تنها ملزم به پرداخت حق بیمه کارگر است؛ بلکه به موجب موادی مانند ماده 108 قانون تامین اجتماعی، عدم رعایت این تکلیف مستوجب پرداخت جریمه نیز خواهد شد.
اگر کارفرما بر اساس قانون بیمه تامین اجتماعی حق بیمه نپرداخت چه اقدامی کنید؟
یکی از کاربران دادپرداز سوالی با این عنوان در بخش مشاوره حقوقی آنلاین پرسیدند:
شرکتی که مشغولم ماه قبل بیمه تامین اجتماعی من رو واریز نکردن چکار باید کرد؟
پاسخ اصغر اسکندری [ مشاوره تلفنی حقوقی با اصغر اسکندری ] وکیل پایه یک دادگستری:
در صورت عدم همکاری کارفرما در واریزی حق بیمه می توانید از طریق تقدیم دادخواست به طرفیت کارفرما در هیات تشخیص و در صورت ضرورت اعتراض به رای در هیات حل اختلاف کارفرما را مکلف به پرداخت بیمه خود نمایید.
علی رغم الزام قانونی کارفرما به پرداخت حق بیمه، متاسفانه برخی از کارفرمایان برای سود مالی بیشتر قانون بیمه تامین اجتماعی را رعایت نکرده و حق بیمه کارگران خود را کامل پرداخت نمی کنند.
به همین جهت یکی از رایج‌ترین شکایت‌هایی که در مورد مسائل کاری به سیستم قضائی کشور می شود، تخلف از قانون تامین اجتماعی و عدم پرداخت بیمه توسط کارفرما است.
در این مواقع کارگر ابتدا باید دادخواست خود مبنی بر عدم رعایت ماده 148 قانون کار را به اداره کار مربوط به محدوده محل کار بدهد.
سپس با ارائه مدارک زیر اثبات نمایید که از فلان تاریخ تا فلان تاریخ در کارگاه مذکور مشغول کار بوده تا رابطه کارگری و کارفرمایی توسط هیئت تشخیص و حل اختلاف، تشخیص داده و تایید شود.
مدارک مورد نیاز جهت ادعای سابقه کاری
- اصل و کپی شناسنامه به همراه اصل و کپی کارت ملی
- اصل و کپی انحصار وراثت (در صورت فوت مدعی)
- دفترچه درمان مدعی (در صورتی که مدعی دفترچه بیمه داشته باشد)
- اصل و کپی وکالت نامه وکیل قانونی مدعی (چنانچه مدعی دارای وکیل باشد)
علاوه بر ارائه مدارک فوق، جهت بررسی ادعای احتساب سابقه بیمه باید یکی یا در صورت نیاز همه مدارک زیر نیز تحویل مرجع رسیدگی شود:
- حکم استخدامی، ارتقاء شغلی و تغییر سمت در دوره مورد ادعا
- لیست های حقوق کارگاه منضم به اظهارنامه مالیاتی که به تائید اداره دارایی مربوطه رسیده باشد
- دفاتر قانونی کارگاه و اسناد هزینه مربوطه
- گواهی بانک ذی ربط مبنی بر واریز حقوق ماهانه مدعی
- کارت افتتاح حساب بانکی
- فیش یا رسید حقوق یا چک بانکی
- لیست های حقوق کارگاه
- کارت های حضور و غیاب یا ورود و خروج یا دفاتر ثبت حضور و غیاب کارکنان کارگاه
- معاینات پزشکی قبل از استخدام (موضوع ماده 90 قانون تامین اجتماعی)
- کارت بهداشتی صادر شده از اداره بهداشت محیط کار
توجه: اگر شما به عنوان شاکی فاقد هر یک از مدارک فوق هستید، باید مشخصات و آدرس تعدادی از همکاران خود در کارگاه مورد شکایت را ارائه دهید تا بررسی های لازم انجام شود.
در بخش مدارک اثبات ادعای سابقه کار 14 مدرک را بررسی نمودیم.
اگر کارفرما بیمه شما را رد نکرده است می‌توانید با مدارک و مراحل رسیدگی که بیان شد به حق و حقوق‌تان برسید.
مشاوره تلفنی تخصصی با وکیل کار و تامین اجتماعی
این مطلب چطور بود؟
[kkstarratings]
13 دیدگاه
سلام خسته نباشید .مطلب عالی بود .فقط یه سوال آیا اصل مدارک ملاکه یا کپی مدارکی مثل فیش حقوقی کفایت میکنه ؟؟؟
با سلام
طبق دستورالعمل قانون تامین اجتماعی، اسناد ارائه شده باید همراه با کپی به مأموران سازمان مربوطه تسلیم شوند. مأمور پس از بررسی اسناد و تأیید برابر با اصل بودن کپی آن ها، باید اصل سند را به فرد درخواست کننده باز گرداند.
موفق باشید.
سلام
میخاستم بدون داشتن چک برگشتی ربطی به بیمه شدن کارگر توسط کارفرما دارد
با سلام
موضوع بیمه ماده148،اجباری بوده و مطالبات معوقه کارفرما از شما(در صورت وجود)باید برابر رای مراجع قانونی و با شرایط خاص از حقوق شما برداشت شود.
موفق باشید.
سلام.وقت بخیر.
من جایی مشغول به کار بودم که از طرف بیمه اومدن مغازه و اظهار نامه گرفتن از بچه ها. بعد از اون موضوع سر پرداخت حق بیمه بحث شد که کارفرما میگفت چون شما به صورت درصدی از دستمزد میگیرید باید خودتون پرداخت کنید که ما قبول نکردیم و گفتیم ما اصن بیمه نمیخاییم و کارفرما اصرار داشت که مدارکتونو ببرید به تامین اجتماعی تحویل بدید که ما هیچ کدوم تحویل ندادیم. ماه بعد هم من ترک کار کردم. الان میخاستم بدونم وضعیت بیمه ما چجوریه البته کارفرما حق بیمه رو از حقوق ما کسر کرد.
با سلام
موضوع بیمه ماده148قانون کار اجباری است که23درصد آن توسط کارفرما و 7درصد آن توسط کارگر پرداخت می گردد.در نظام پرداخت درصدی یا اصطلاحا پورسانتی،حق بیمه نسبت به حقوق پایه و مبنا و مزایای مستمر اعمال می گردد و به هیچ راه،مرتفع مسوولیت کارفرما در الزام به پرداخت سهم بیمه خود نخواهد بود.لذا با مراجعه به سازمان تامین اجتماعی و شعبه بیمه گذار خود مراتب اخذ سهم بیمه کارفرما را پی گیری کرده تا نهایتا بتوانید از مزایای آن بهره مند گردید.
ترک کار شما نیز تابع قوانین استعفا خواهد بود.
موید باشید.
سلام ببخشید میخواستم بدونم شخصی بیمه خودشو زیر نظر کارفرماش پرداخت میکرده متاسفانه نتونسته مداام پرداختشو انجام بده.آیا ممکنه دیگ نتونه زیر نظر اون همون کارفرما حق بیمه خودشو پرداخت کنه؟؟؟
با سلام
سوال واضح نیست.لطفا با درج جزییات بصورت شفاف مجددا سوال خود را مطرح نمایید.
بنده مستمری بگیر هستم با 65سال سن سئوالم این هست اگر جایی استخدام شوم ولیمه برایم پرداخت شود میتوانم بازنشستگی را تسویه ومجدد بیمه شوم و سابقه ام رو بیشتر کنم .ممنون از پاسختان
با سلام
نهایت سابقه قابل قبول برای بازنشستگی35سال تمام است.همچنین چنانچه بیش از چهار سال پس از رسیدن به سن بازنشستگی به کار اشتغال داشته باشید کارفرما می تواند تقاضای بازنشستگی شما را به مراجع ذیربط اعاده کند.
موید باشید.
سلام و وقت بخیر من در یک اداره دولتی که دارای باجه بوده و هرباجه یک پیمانکار و یک کارمند داره به عنوان نیروی رزرو مشغول به کار هستم.
به این صورت که هرروزی که کارمندی نتونه بیاد من به جای اون میرم و حقوقم رو به صورت روزمزد میگیرم و هیچ حق بیمه ای ندارم.
از شروع کار امسال که از 6 اردیبهشت بود یکی از پیمانکارها با من تماس گرفت و گفت که چندروزی بیا جای کارمند من. در پایان روز از من پرسید حقوقتو الان می گیری یا اخرین روز کاری و من گفتم مشکلی ندارم که روز آخر بگیرم. با این تصور که حداکثر یک هفته مشغول به کار هستم.
چن روزی گذشت و از این خانم کارمند خبری نشدو حتی من که باهاشون تماس گرفتم جواب بنده رو ندادند. تا اینکه سه هفته بعد گفتند که پای مادرشون شکسته و حالا حالاها نمی تونند بیان. آخرای ماه بود که این خانوم برای بستن قرارداد 6 ماهه و پیگیری بیمه پیداشون شد و فقط برای رد شدن بیمه 2 روز یعنی روزهای 29 و 30 اردیبهشت کارکردند.
به من گفتند که من گرفتارم و اگر جای من کار کنی بیشتر حقوق رو تو میگیری و فقط بیمه من رد میشه چون نمی خوام بیمم به هم بریزه.
توی این مدت پیمانکار از ایراد گرفتن از کار من خیلی من رو اذیت کرد و حتی حقوق بنده رو هم 10 خرداد یعنی بیشتر از یک ماه بعد با کلی نامه زدن به رئیس پرداخت کرد.
بعد از اون دوباره تا تاریخ 26 خرداد من مشغول به کار بودم تا اینکه به رئیس مجموعه شکایت کردم و گفتم در صورت بیمه نشدن کامل توسط این خانم و دریافت حقوق کامل دیگه از فردا نمیام باجه ایشون.
از روز بعد دوباره اون خانوم اومد سرکارش و من همچنان از تاریخ 10 خرداد تا 26 خرداد حقوقی دریافت نکردم.
می خوام بدونم با توجه به این روزهای متوالی در باجه ایشون کار کردم و حقوقم رو به صورت ماهیانه دریافت کردم آیا مشمول بیمه میشم و اگر اقدامی کنم جواب می گیرم در صورتی که من نیروی رزرو مجموعه هستم و هیچ حق بیمه ای برای من تعریف نشده.
سلام وقت بخیر من حسابدار یه کارخونه هستم و نمیخوام بیمه ام رد بشه بجاش پولشو بگیرم خواستم بدونم اگر یه روزی بازرس اداره کار اومد اگه من رضایت به بیمه نشدن داشته باشم بازم میتونه گیر بده یا اتفاقی بیوفته؟ممنون میشم جواب بدید
سلام.
بنده هر ماه را کامل کار نمیکنم،یعنی ۲۵ روز یا کمتر،آیا کارفرما موظف است حق بیمه ام را تمام ۳۰ روز ماه به سازمان بیمه پرداخت کند یا فقط روزهایی که کار کردم؟