اولین گزینه ما قبل از عقد قرارداهای حقوقی جستجو در اینترنت و پیدا کردن نمونه قراردادهای آماده در زمینههای مختلف میباشد. بخصوص استارتاپها و کسبوکارهای نوپا که با محدودیت بودجه مواجه هستند اکثرا این روش را به استخدام یک وکیل ترجیح میدهند. در این مقاله به بررسی مزایا و معایب استفاده از قراردادهای آماده میپردازیم.
مزایای استفاده از نمونه قرارداد حقوقی:
- بالا بردن اطلاعات افراد: با استفاده از نمونه قراردادها، آگاهی افراد نسبت به موضوعی که میخواهند در مورد آن قراردادی تنظیم نماید افزایش مییابد.
- دید جامعتر نسبت به جوانب مختلف موضوع: مطالعه نمونه قراردادها سبب میشود افراد با الهام گرفتن از نکات مندرج در آنها، مواردی را که از ذهنشان دور مانده، مورد متوجه قرار دهند.
معایب استفاده از قراردادهای آماده حقوقی:
- از آنجایی که قرار دادن نمونه قراردادها در سایتها بیشتر برای آشنایی هرچه بیشتر افراد است، باید توجه داشت که ممکن است برخی نکات مهم در این نمونهها ذکر نشود. افراد هنگام مطالعه و استفاده از نمونه قراردادها باید به این نکته توجه کنند که همیشه این نمونهها، جامع تمام مواردی که میبایست در قرارداد بدان توجه کنند، نیست. برخی افراد به طور مثال بر اساس یک نمونه قرارداد محرمانگی، قراردادی تنظیم مینمایند؛ حال آنکه ممکن است آن قرارداد به نحوی نگارش شده باشد که مثلا حاوی مواد مرتبط با ضمانت اجرای متناسب با موضوع قرارداد نشود. در این حالت قرارداد آنچنان که باید صحیح تنظیم نشده و خالی از اشکال نیست. مثالی از مشکلات حقوقی در استفاده از نمونه قراردادهای سرمایهگذاری استارتاپ
- قرارداد همانگونه که از نامش پیداست قرار و تفاهمی ایست که بین دو نفر ایجاد میشود. پر واضح است که هیچ دو نفری را نمیتوان یافت که دقیقا مشابه هم در مورد موضوعی خاص توافق نمایند. به بیان دیگر همیشه در هر توافقی برخی موارد هست که باید توسط یک وکیل خوب و متخصص شخصیسازی (personalization) شود تا محتوا و مفاد آن قرارداد دقیقا مطابق اراده طرفین آن شود.
- قراردادهای نمونه، با توجه به بروزرسانیهای ضعیف، گاه با تغییرات قوانین همگام نمیشوند. به طور مثال فرض کنیم در حوزه مقررات سرمایهگذاری، قوانینی به تصویب برسد که مقررات سابق را به کلی دستخوش تغییر نماید. اگر بدون توجه به تغییرات قوانین حقوقی از همان نمونه قراردادهای سابق استفاده شود، ممکن است خسارات جبران ناپذیری به طرفین قرارداد وارد آورد.
نتیجهگیری
هرچند هنگام تصمیم برای انعقاد یک قرارداد مطالعه و بررسی در حوزه مرتبط، مفید است، اما نباید فراموش کرد که قراردادهای نمونه همیشه شامل تمام آنچه که مدنظر طرفین است، نمیشود. از طرف دیگر ممکن است مفاد قرارداد با اوضاع و احوال حاکم بر شرایط ایشان نیز قابل تطبیق نباشد. به همین منظور شخصیسازی قراردادها و استفاده از وکلای متخصص در حوزه قراردادنویسی میتواند از بروز بسیاری از مشکلات جلوگیری به عمل آورد.