تدلیس در ازدواج

تدلیس در لغت به معنای فریب، حقه بازی و فریب دادن است که به موجب ماده ی 438 قانون مدنی عبارت است از عملیاتی که موجب فریب طرف معامله شود.

در قوانین ایران برگرفته از فقه اسلامی برای شناخت کامل عنوان تدلیس در ازدواج باید به دو ماده ی مهم که در زیر به آن اشاره می نمایم رجوع کرد. 

1- ماده 647 قانون مجازات اسلامی : چنانچه هر یک از زوجین قبل از عقد ازدواج طرف خود را به امور واهی از قبیل داشتن تحصیلات عالی، تکمن مالی، موقعیت‌ اجتماعی، شغل و سمت خاص، تجرد و امثال آن فریب دهد و عقد بر مبنای هر یک از آن‌ها واقع شود مرتکب به حبس تعزیری از شش ماه تا دو سال‌محکوم می‌گردد

2- ماده 1128 قانون مدنی: هرگاه در یکی از طرفین (عقد ازدواج) صفت خاصی شرط شده باشد و بعد از عقد معلوم شود که طرف مذکور فاقد وصف مقصود بوده، برای طرف مقابل حق فسخ خواهد بود، خواه وصف مذکور در عقد تصریح شده یا عقد متباینا بر آن واقع شده باشد.

چه مواردی به عنوان تدلیس در ازدواج شناخته می شود؟

با توجه به مواد مورد اشاره مواردی که به عنوان تدلیس در نکاح شناخته می شوند عبارتند از:

1. بیان کردن وجود یک صفت خاص در هریک از طرفین قبل از عقد که بر مبنای آن عقد واقع می شود مثلا مرد در خواستگاری عنوان می کند که در شغل وکالت مشغول به کار می باشد و زن بر این اساس با او ازدواج میکند که پس از عقد متوجه می شود مرد مشغول  به چنین شغلی نبوده و پروانه ی وکالت هم ندارد. 

2. در عرف بعضی از شروط و صفات در زمان خواستگاری بیان نمی شوند و عقد بر مبنای آن انجام می شود مانند باکره بودن دختر و یا اعتیاد نداشتن مرد به هیچ یک از مواد مخدر و مشروبات الکلی .

3. عیوبی که در مرد در حین عقد وجود داشته و زن از آنها اطلاعی ندارد مانند:

1. جنون
2. خصاء ( اختگی جنسی)
3. عنن (نوعی ناتوانی جنسی)
4. مقطوع بودن آلت تناسلی مرد به اندازه ای که قادر به عمل زناشویی نباشد. 

4. عیوبی که در زن در زمان عقد وجود داشته و مرد از آنها آگاه نبوده است مانند:

1. جنون
2. قرن (وجود استخوان یا گوشت زاید در آلت تناسلی زن که مانع نزدیکی مرد شود)
3. جذام ( بیماری پوستی)
4. برص ( نوعی بیماری پوستی)
5. افضاء (یکی دن مجرای ادرار و حیض زن)
6. نابینایی از هر دو چشم 

طرح دعوای تدلیس در دادگاه به چه طریقی می باشد؟

برای طرح دعوای تدلیس در دادگاه فرد فریب خورده دو راه برای اقدام دارد:

1. مراجعه به دادگاه خانواده و طرح دادخواست حقوقی مبنی بر فسخ نکاح 

2.مراجعه به دادگاه جزایی و طرح شکایت کیفری با عنوان تدلیس در نکاح که مجازات و ضمانت اجرای این فریب ( به شرط احراز سوء نیت فرد فریب دهنده ) از 6 ماه تا 2 سال حبس خواهد بود. 

برای طرح دعوی در هر کدام از دادگاه  های بالا ابتدا باید ماده ی 1131 قانون مدنی در مورد فسخ نکاح را مدنظر قرار داد.

فسخ نکاح تشریفات طلاق را ندارد و فرد فریب خورده می تواند به راحتی تقاضای فسخ  نکاح از دادگاه را داشته باشد اما طبق ماده ی 1131 ق.م اگر فردی که حق فسخ دارد بعد از اطلاع اقدام نکند حق او ساقط می شود البته با این شرط که علم به حق فسخ و فوریت آن داشته باشد.

دقت نمایید در طرح دعوی کیفری تدلیس در نکاح  فوریت در فسخ ضروری می باشد زیرا در قوانین آیین دادرسی کیفری جرایم شامل مرور زمان می شوند و پس از گذشت مدت زمان ذکر شده در هر جرم , شکایت فرد قابل پیگیری کیفری نخواهد بود. 

حال فرد فریب خورده با استفاده از اظهارنامه می تواند اعمال حق فسخ خود را به اطلاع طرف مقابل برساند ( اظهارنامه دارای فوایدی است که به آن اشاره می نمایم) 

در مرحله ی بعد فرد با مراجعه به دادگاه خانواده (دادگاه اقامتگاه خوانده یا همان فرد فریب دهنده) دادخواستی را در دو نسخه تنظیم و تقدیم دادگاه می کند.

در تنظیم دادخواست به این نکات باید دقت نمود: 

1. ضمن نوشتن تقاضای حق فسخ به علت آن هم باید اشاره شود. مثلا: تقاضای حق فسخ به دلیل بیماری برص زوجه مستند به ماده 1123 قانون مدنی.
2. در قسمت دلایل دادخواست فتوکپی عقدنامه را باید ضمیمه نموده و همچنین دلایلی که اثبات کننده ی ادعای فرد فریب خورده (خواهان) هستند مانند گواهی پزشکی قانونی , حتما ارايه شود.
3. فرد فریب خورده (خواهان) می تواند از دادگاه تقاضای ارجاع به کارشناس را برای اثبات ادعای خود نماید.
4. درقسمت توضیحات دادخواست مواردی مانند زمان عقد ازدواج , زمان اطلاع از عیب پنهان شده یا شرط رعایت نشده و تمامی مستندات باید قید شوند.

اگر زوجه در روند ازدواج مرتکب تدلیس شده باشد و نکاح فسخ شود، تکلیف مهریه چیست؟

زوجه ای که با فریب موجبات عقد ازدواج را فراهم آورد به موجب ماده 1101 قانون مدنی چه نزدیکی میان زن وشوهر واقع شده باشد چه نشده باشد , حق مهر ندارد زیرا با تقلب حقی به دست نمی آید. 

درمورد زیان های مادی و معنوی ک زوج متحمل شده ه طبق همان ماده در صورتی قابل مطالبه می باشند که با فسخ نکاح قابل جبران نبوده یا آنکه فسخ برای فرد متعارف مشقت بار باشد.

[maxbutton id=”15″ url=”https://dadpardaz.com/blog/legal-advice/” text=”مشاوره تلفنی با وکیل ” ]

[maxbutton id=”14″ ]  [maxbutton id=”16″ url=”https://dadpardaz.com/faqs” text=”مشاوره حقوقی آنلاین رایگان” ]