تعریف قرارداد
هر قراردادی که تنظیم می‌شود یک توافق میان طرفین آن تفاهم‌نامه محسوب می‌شود. قرارداد همبنیانگذاران (بخوانید: انواع قراردادهایی که استارت‌آپ‌ها به آن نیاز دارند) نیز از این اصل جدا نبوده و زمانی که دو طرف با اراده آزاد بر موضوعی توافق کنند، ملزم به رعایت آن خواهند بود. قانون و دکترین حقوقی تعاریف مختلفی را از قرارداد ارائه داده‌اند، اما شاید خیلی خلاصه بتوان قرارداد را به معنی یک توافق دانست که می‌تواند مکتوب یا شفاهی باشد. با این‌حال اثبات توافق‌های شفاهی، پیچیدگی‌ها و دشواری‌های خاص خود را داشته و اصولاً با شنیدن واژه قرارداد بیشتر شکل مکتوب آن به ذهن می‌رسد.
قرارداد خوب چه شرایطی دارد؟
در هر‌زمان که افراد، خصوصاً همبنیانگذاران، به تنظیم قراردادی اقدام می‌کنند، با در نظرگرفتن شرایط و زمان تنظیم قرارداد، آن توافقات را صورت می‌دهند. قرارداد خوب قراردادی است که مواردی که بعداً ممکن است ایجاد اختلاف نماید یا برداشت‌های مختلفی را سبب شود، از قبل پیش‌بینی کرده و در مورد آن شفاف‌سازی کند. همچنین در قراردادهای خوب تلاش می‌شود که با توجه به موضوع، در قرارداد شرایط آتی و تغییر وضعیت‌ها نیز تا حدودی پیش‌بینی شود. اما این نکته را نباید فراموش کرد که در هیچ قراردادی نمی‌توان تمامی حالات را پیش‌بینی نمود و در قرارداد منعکس کرد.
تغییر قرارداد همبنیانگذاران
گاهی مواردی اتفاق می‌افتد که هیچ یک از طرفین در مورد آن از قبل فکری نکرده‌اند، یا اینکه با توجه به شرایط و تحولات بعدی، مثلا تغییر قوانین و مقررات، بهبود فضای کسب‌و‌کار، ورود تکنولوژی‌های جدید یا سایر موارد، نیاز به اصلاح، تمدید یا تغییر قرارداد فعلی احساس می‌شود. برخی بر این باورند که وقتی قراردادی تنظیم شد، به هیچ عنوان امکان تغییر آن وجود نخواهد داشت اما چنین باور چندان صحیح نیست. همان اراده‌هایی که قرارداد را ایجاد کرده‌اند، می‌توانند نسبت به تغییر یا اصلاح آن هم اقدام نمایند. البته همیشه پیشنهاد می‌شود در قراردادها، اصل تغییر پذیری و شیوه اصلاح، تمدید یا تغییر آن مشخص شود. به طور مثال می‌تواند یکی از مواد قرارداد را به بیان این امر اختصاص داد : “در صورت لزوم، این قرارداد پس از توافق کتبی طرفین برای یک‌بار / دوبار / یا بدون محدودیت قابلیت اصلاح، تمدید یا تغییر خواهد داشت. تغییرات اعمال شده در حکم قرارداد حاضر است.”
در قراردادهای همبنیانگذاران که گاه اعضا بیش از سه‌نفر هستند، می‌توان شیوه‌های دیگری را برای اعمال تغییرات نیز پیش‌بینی کرد. به طور‌مثال هرگاه اکثر طرف‌های قرارداد خواهان تغییر برخی مواد تفاهم‌نامه باشند، دیگر طرف‌ها مکلف به تبعیت از آن شوند. البته باید توجه نمود که در هر مورد می‌بایست با توجه به روح حاکم بر توافق چنین بندهایی قید شود.
نتیجه‌گیری
همیشه قراردادها می‌بایست شخصی‌سازی شده و متناسب با شرایط همان قرارداد، نوشته شوند. در برخی موارد اصلا پیش‌بینی بند اصلاح یا تغییر با نظر اکثریت طرف‌های قرارداد پیشنهاد نمی‌شود. چرا که ممکن است تغییرات یا اصلاحاتی با نظر اکثریت رقم بخورد، که با حقوق افرادی که در اقلیت هستند در تعارض باشد. نتیجه آنکه در مورد همه بند های قرارداد، به ویژه بند اصلاح، تغییر یا تمدید بهتر است دقت لازم به عمل بیاید.
برای مطالعه مفصل در خصوص حقوق استارتاپ و مشکلات آن مقاله ” راهنمای جامع حقوقی استارت‌آپ ها و کسب و کار‌های نوپا ” را مطالعه کنید.
