شرایط شکایت کارگر از کارفرما

شکایت از کارفرما بابت حقوق و بیمه یکی از مواردی هست که زیاد از دادفران دادپرداز پرسیده می‌شود.

قانون کار، به‌ صورت شفاف، روابط بین کارگر و کارفرما و تکالیف این دو نسبت به هم را تشریح نموده است.

بطوری که حتی می‌توان گفت قانون جانب کارگر را گرفته است.

کارفرما موظف است حقوق حقه کارگر را که شامل دستمزد، پاداش، عیدی، مرخصی، حق اولاد، حق مسکن، خواروبار و امثال آن می‌باشد در موعد مقرر پرداخت نماید.

همچنین بخوانید:

1- سامانه ابلاغ ثنا

2- سامانه جامع روابط کار

3- مشاوره تلفنی با وکیل

قانون، هیچ‌گونه تعللی در این موارد را جایز نمی‌داند. بنابراین اگر به هر دلیلی کارفرما برخی از حقوق کارگر را به انحاء مختلف ضایع نماید یا قصد بهره‌کشی از کارگر را داشته باشد، کارگر می‌تواند به اداره کار مراجعه نموده و شکایت خود را از استنکاف کارفرما نسبت به حقوقش اعلام نماید.

پر واضح است شکایت از کارفرما تابعی از تخلف و نقض قوانین و مقررات آمره قانون کار خواهد بود، به عبارتی، شکایت کارگر متضمن اثبات نقض هریک از حقوق و مزایایی از جانب کارفرما است که توسط قانونگذار به رسمیت شناخته شده است. 

از دیدگاه منطق حقوقی، قانون کار، از قوانین آمره است نه تکمیلی.

منظور از آمره بودن این قوانین و مقررات آن است که توافق بر خلاف آن‌ها، حتی با رضایت طرفین قرارداد، باطل و بلااثر خواهد بود.

مثال: چنانچه کارگر و کارفرما طی یک سند عادی و یا حتی رسمی، با یکدیگر توافق نمایند که کارگر، مشمول بیمه نباشد، این توافق، مطلقاً بلااثر بوده و وجهه قانونی نخواهد داشت. بنابراین کارگر می‌تواند با اثبات رابطه کاری از طریق مدارک، مستندات و امارات، اجبار کارفرما را به شمول بیمه از مراجع صالح تقاضا کند.

در این رابطه لازم است که کارگر از حقوق حقه مصرح در قانون کار و شرایط شکایت کارگر از کارفرما، آگاهی کافی داشته باشد.

در این صورت خواهد توانست حقوق خود را به درستی مطالبه نماید.

در همین راستا در این مقاله، شرایط شکایت کارگر از کارفرما بررسی شده و طی سرفصل‌های زیر ارائه می‌گردد.

• حقوق حقه کارگران
• فرآیند و شرایط شکایت از کارفرما
• نکات ویژه در شکایت از کارفرما
• آیا گرفتن وکیل برای شکایت از کارفرما لازم است؟
• نتیجه‌گیری

شکایت از کارفرما بابت حقوق

نخستین موضوعی که در این باره باید به آن پرداخت، حقوق و دستمزد کافی با توجه به شرایط کار می‌باشد.

معمولاً کارگران در دشوارترین شرایط در زمینه‌های تولید، صنعت و خدمات کار می‌کنند.

بنابراین شایسته زندگی بهتری هستند. اما متأسفانه این قشر پرتلاش، به ‌اندازه زحماتشان دستمزد مناسب دریافت نمی‌کنند.

در این زمینه باید به مفهوم «توسعه پایدار» اشاره کرد.

توسعه پایدار بر سه رکن

1. نیروی کار
2. اقتصاد
3. محیط زیست

استوار است.

نظریه پردازان توسعه پایدار به صورت خلاصه می‌گویند:

«برخلاف انقلاب صنعتی که به بهره‌کشی از نیروی کار با حقوق کم و آلودگی محیط زیست، برای اقتصاد پررونق صاحبان کار ختم شد، اگر انسان خواهان توسعه پایدار است باید به نیروی کار خود حقوق کافی بدهد. در عین حال، اقتصاد کارفرما نیز مد نظر قرار بگیرد و البته از فرآیندهایی استفاده شود که منجر به آلودگی محیط زیست نشوند.»

حداقل حقوق کارگر باید مطابق با سبد معیشتی واقعی جامعه تنظیم شود، در غیر این صورت با توجه به شرایط شکایت کارگر از کارفرما، کارگر می‌تواند شکایت کند.

دستمزد طبق قانون کار

طبق ماده 41 قانون کار، حقوق و دستمزدها باید با توجه به سبد معیشت خانواده و نرخ تورمی که توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تعیین می‌شود، به گونه‌ای باشد تا حداقل نیازهای کارمندان و کارکنان را پوشش دهد.

در سال‌های گذشته میزان افزایش حقوق، تنها بر اساس نرخ تورم بوده، بدون این که به حداقل نیازهای کارمندان و کارکنان توجهی شود و این موضوع برای حقوق قانون کار سال 99 هم تکرار شده است.

نظر به ماده 34 قانون کار کلیه دریافت‌های قانونی که کارگر به اعتبار قرارداد کار اعم از:

1. مزد یا حقوق
2. کمک عائله مندی
3. هزینه‌های مسکن
4. خوار و بار
5. ایاب و ذهاب
6. مزایای غیر نقدی
7. پاداش افزایش تولید
8. سود سالانه
9. و نظایر آن

را دریافت می‌کند، حق‌السعی می‌نامند.

4 ویژگی مُزد

در این میان پرداخت مزد و رعایت حداقل آن از اهمیت ویژه‌ای در قانون کار برخوردار است:

1-تضمین زمان و مکان پرداخت مزد

مزد باید در فواصل زمانی مرتب، در روز غیر تعطیل و در ضمن ساعت کاری به وجه نقد رایج کشور یا چک پرداخت گردد.

2-مزد مساوی برای کار مساوی

برای انجام کار مساوی در شرایط مساوی و در یک کارگاه، باید به زن و مرد حقوق یکسان پرداخت گردد.

تعیین مزد بر اساس سن، جنس، نژاد، قومیت و اعتقادات سیاسی و مذهبی ممنوع است.

3-حمایت از مزد نقدی

حداقل مزدی که توسط شورای عالی کار مشخص می‌گردد، منحصراً و مطلقاً باید به صورت نقدی پرداخت شود.

پرداخت سایر مزایای اضافه بر حداقل دستمزد بصورت غیرنقدی،در صورت پیش بینی در قرارداد، بلامانع است.

4-نظام تعیین حداقل مزد

میزان حقوق پرداختی به کارگر نباید از حداقل مشخص شده توسط شورای عالی کار که سالانه مشخص می‌گردد کمتر باشد؛ در غیر اینصورت کارفرما موظف به پرداخت مابه التفاوت مزد پرداخت شده خواهد بود.

حقوق و دستمزد کارگران در سال 99

طبق لایحه بودجه سال 1399، افزایش حقوق و دستمزد کارگران 15 درصد در نظر گرفته شده است.

سال گذشته، حداقل حقوق قانون کار مبلغ 1,516,882 تومان در نظر گرفته شد که با احتساب این 15درصد، این حقوق برای سال 99 چیزی حدود 1,744,000 تومان خواهد بود.

حقوق و مزایای کارگران در سال 1398

1. حداقل حقوق و دستمزد روزانه کارگران در سال ۹۸: ۵۰۵ هزار و ۶۲۷ ریال
2. حداقل حقوق و دستمزد ماهانه کارگران در سال ۹۸: ۱۵ میلیون و ۱۶۸ هزار و ۸۲۲ ریال
3. حق اولاد یک فرزند در سال ۹۸: ۱ میلیون و ۵۱۶ هزار  و ۸۸۲ ریال
4. حق اولاد دو فرزند در سال ۹۸:  ۳ میلیون و ۳۳ هزار و ۷۶۴  ریال
5. پایه سنواتی کارگران در سال ۹۸: ۷۰۰ هزار ریال برای یک سال سابقه کار
6. حق مسکن کارگران در سال ۹۸:  ۱ میلیون ریال
7. بن کارگری کارگران در سال ۹۸: ۱ میلیون و ۹۰۰ هزار ریال
8. عیدی و پاداش ماهانه کارگران: ۱ میلیون و ۵۲۸ هزار و ۱۳۴  ریال
9. حداقل دستمزد یک ساعت کار عادی در سال ۹۸: ۶۸ هزار و ۹۴۹ ریال
10. حداقل مزد یک ساعت اضافه کار در سال ۹۸: ۹۶ هزار و ۵۲۸ ریال
11. جمع دریافتی حداقل حقوق افراد مجرد: ۱۸ میلیون و ۶۸ هزار و ۸۲۰ ریال
12. مجموع حقوق و مزایا کارگران با ۲ فرزند: ۲۱  میلیون و ۸۰۲ هزار و ۲۵۶ ریال
13. عیدی و پاداش آخر سال کارگران: ۲ برابر حداقل حقوق دستمزد و پایه معادل حدود ۳۰ میلیون ریال
14. سقف دستمزد سال ۹۸ برای بیمه پردازان: ۷ برابر  حداقل حقوق و دستمزد پایه

سوالات مرتبط در بخش پرسش و پاسخ

---

سوال: از کارفرما درخواست حق و حقوقم را کردم، من را از کار بیکار کرد، دو سال بیشتر هست که برای او کار می کنم، پارسال هم حقم را خورد و مبلغ کمی داد به من، چکار باید بکنم؟

پاسخ مرضیه افضلی [وکیل پایه یک دادگستری] در رابطه با این پرسش حقوقی :

با سلام . حق شکایت علیه کارفرما برای شما محفوظ است.

---

شکایت از کارفرما بابت حق بیمه

ازجمله مهم‌ترین حقوق کارگر، بیمه وی است.

کارفرما موظف است با شروع بکار، در پایان هر ماه لیست بیمه را مطابق مقدار حقوق و تعرفه معین به تأمین اجتماعی ارسال و در موازات آن مالیات را نیز به دارایی بپردازد.

اگر کارفرما در انجام این موارد تعلل نماید، کارگر می‌تواند برای احقاق حق بیمه خود، از کارفرما شکایت کند.

بنابراین این مورد از موارد شکایت کارگر از کارفرما قرار می‌گیرد.

قانون کار و بیمه

مطابق ماده 148 قانون کار و بند الف ماده 4 قانون تأمین اجتماعی کارفرما موظف است کارگر را بیمه نماید.

 قانون کار این تکلیف را بر  عهده کارفرما قرار داده است تا کارگر خود را نزد سازمان تامین اجتماعی بیمه نماید. 

در نتیجه این تکلیف است و کارفرما حتی در صورت رضایت کارگر نیز، مکلف است کارگران خود را بیمه نماید.

 در بند الف این ماده به وضوح ذکر شده است افرادی که به هر عنوان در مقابل دریافت مزد یا حقوق کار می‌کنند مشمول قانون تامین اجتماعی هستند.

 از ظاهر مقررات قانون تامین اجتماعی به ویژه مواد ۳۶ و ۳۹ این قانون چنین استنباط می‌شود که هر کارگری خود به خود و به صورت قهری بیمه می‌شود و از مزایای تامین اجتماعی استفاده می‌کند اعم از اینکه کارفرما سهم بیمه او را بپردازد یا نپردازد و تأمین اجتماعی باید حق بیمه را از کارفرما وصول کند. (رأی شماره ۲۲۹ مورخ ۱۵ شهریور سال ۱۳۸۳ هیات عمومی دیوان عدالت اداری).

بنابراین منظور از عبارت (بیمه کردن کارگران)، پرداخت حق بیمه است. در غیر این صورت، کارگر خود به خود بیمه است.

نکته1: کارفرمایانی که بر خلاف مفاد ماده 148 قانون کار از بیمه نمودن کارگران خود خودداری نمایند، علاوه بر تأدیه کلیه حقوق متعلق به کارگر (سهم کارفرما) با توجه به شرایط و امکانات خاطی و مراتب جرم به جریمه نقدی معادل دو تا ده برابر حق بیمه مربوط محکوم خواهند شد.

نکته 2: در صورتی که کارفرما از کسر حق بیمه سهم بیمه‌شده در زمان مقرر، خودداری کند شخصاً مسئول پرداخت آن خواهد بود.

همچنین درباره بیمه بیکاری بخوانید: بیمه بیکاری، شرایط و نحوه بهره مندی

پرسش و پاسخ های مطرح شده در همین رابطه:

---

سوال: من کارگر یک خشک‌شویی هستم بارها کارفرما به من قول بیمه داده بود ولی انجامش نداده و یک سال من آنجا در حال کار هستم. می‌خواهم راهی بدهید که کارفرما من را بیمه کند و چه اقداماتی می‌شود کرد که اخراج هم نشوم من متاهل و بچه هم دارم.

پاسخ اصغر اسکندری [وکیل پایه یک دادگستری] در رابطه با این پرسش و پاسخ حقوقی :

دادخواه محترم ادامه همکاری شما با کارفرما نهایتاً تا پایان قرارداد کار فیمابین‌تان می باشد پس از انقضای مدت قرارداد ادامه همکاری به لحاظ اتمام مدت قرارداد مطابق ماده 21 قانون کار میسر نمی باشد.

در صورت نداشتن قرارداد کتبی با اخراج شما می توانید به استناد تبصره 2 از ماده 7 همان قانون در هیات تشخیص و عند الزوم نیاز به اعتراض ، اعتراض خود را در فرجه قانونی به هیات حل اختلاف تقدیم نمایید در رابطه با بیمه نکردن نیز مراجع یاد شده صالح به رسیدگی می باشد

---

سوال: اگر بعد رای در اداره کار که کارفرما کارگر خودش را بیمه نکرده؛ حق بیمه را باید به بیمه پرداخت کند یا به کارگر؟ چون اصلا کارگر سابقه بیمه‌ای نداشته است. و اینکه کارگر به این دلیل اخراج شده که درخواست بیمه داشته،. والان کارگر بیکار، هیچ حق و حقوقی به ایشان تعلق نمی‌گیرد؟

پاسخ نگار پایدار اردکانی [ کارشناس ارشد حقوق] درباره این سوال حقوقی :

نظر به بند 6 ماده 2 قانون بیمه تامین اجتماعی،حق بیمه وجهی است که از جانب کارفرما جهت استفاده از مزایای آن توسط کارگر،به صندوق سازمان تامین اجتماعی واریز می گردد.

بیمه کارگران، طبق مقرره 148 قانون کار از نوع بیمه اجباری بوده و استنکاف از پرداخت آن، تخلف محسوب می گردد.

لذا اقدام کارفرما، به منزله اخراج غیرقانونی کارگر بوده و مطابق ماده 20 قانون کار، ظرف 30 روز به هیئت تشخیص اداره کار مراجعه نمایید تا حکم مقتضی مبنی بر بازگشت شما به کار و محاسبه مدت تعلیقی جزء سنوات و حقوق شما صادر گردد.

---

حقوق کلی کارگر

به‌ صورت کلی بر اساس قانون، حقوق کارگر شامل حقوق ماهیانه بر مبنای هفته‌ای 44 ساعت است.

مازاد آن به صورت اضافه کاری، مزایای مستمر مانند بن خواربار، حق مسکن، حق اولاد، مرخصی استحقاقی حدوداً ماهیانه 2 روز و سنوات ماهیانه باید در نظر گرفته شود.

علاوه بر موارد ذکر شده، موارد بسیار زیادی هستند که در جرگه حقوق و مزایا برای کارگر قرار می‌گیرند و ذکر موارد فوق، به جهت غالب بودن آن‌ها نسبت به سایر موارد است.

لذا عنوان تمامی آن‌ها و توضیحات خاصه مربوطه، به صورت یکجا ممکن نیست:

1. مرخصی زایمان زنان (به مدت نه ماه)
2. مرخصی تشویقی مردان در زمینه زایمان همسر (به میزان دو هفته)
3. مستمری بازنشستگی
4. مدت کار (44 ساعت در هفته)
5. محاسبه اضافه کاری کارگران (به میزان 40 درصد افزایش مزد روزانه)
6. افزایش حق بیمه کارگران مشاغل سخت و زیان آور (به میزان 4 درصد)
7. بازنشستگی پیش از موعد
8. تعطیلات
9. مرخصی‌ها (یک ماه در سال)
10. اخراج غیر قانونی کارگر
11. و….

از مواردی است که نقض هریک از آن‌ها، امکان شکایت را از ناحیه کارگر علیه کارفرما ایجاد کرده و محفوظ می‌دارد.

در صورت تضییع یکی از این حقوق به انحاء مختلف توسط کارفرما، با توجه به شرایط شکایت کارگر از کارفرما، کارگر می‌تواند با مراجعه به اداره کار محل، اقدام به شکایت نماید.

فرآیند و شرایط شکایت از کارفرما

با مراجعه کارگر به اداره کار، فرم‌هایی در اختیار وی قرار می‌گیرد که در ستون‌هایی، تمام تکالیف کارفرما نسبت به کارگر آورده شده‌اند.

متن‌های مورد نظر بدون اطاله موضوع و به‌ صورت خلاصه حق کارگر را بیان می‌کنند.

بنابراین کارگر می‌تواند با خواندن هر ستون، شرایط شکایت کارگر از کارفرما را بررسی کرده و برای احقاق حقوق خود شکایت نماید.

کارگر می‌تواند با ایجاد ضربدر در ستون مربوط به هرکدام از حقوقی که از او ضایع گشته فرم‌های شکایت را تکمیل کند.

پس از تکمیل فرم‌های شکایت، در ابتدای کار، این شکایت به هیئت تشخیص (بدوی) ارجاع داده خواهد شد.

هیئت تشخیص با توجه به اسناد موجود یا اعزام بازرس کار به محل، صحت و سقم ادعای کارگر را بررسی می‌کند و سپس رأی صادر می‌شود.

البته اگر کارگر دارای بیمه باشد، بهتر است ابتدا از طریق شعبه بیمه‌گذار تأمین اجتماعی خود، شعبه اداره کار و امور اجتماعی را پیدا کند.

پس از آن از واحد ارجاع آن شعبه اداره کار، نامه ­ای برای شعبه بیمه‌گذارتان بگیرید.

در این مرحله به کارگزاری بیمه تأمین اجتماعی که ثبت نام بیمه از آنجا انجام گرفته مراجعه و سوابق بیمه خود را دریافت نمایید و سپس سوابق را به اداره کار ببرد.

شكايت کارگران از كارفرمایان برای مطالبه حقوق و بيمه، مشمول مرور زمان نیست.

بنابراین هیچ محدودیت زمانی برای این کار وجود ندارد و در هر زمانی خود كارگر یا بعد از فوت او، وراث قانوني وي قادرند عليه كارفرما شکایت کنند.

---

سوال : در موضوع شکایت کارگر از کارفرما رای هیئت تشخیص صادر شده و قید شده که کارفرما مبلغ مشخصی رو باید به کارگر پرداخت کند،الان یک هفته از صدور رای می‌گذرد اگر کارفرما اعتراض کند که به شورای حل اختلاف کشیده می‌شود و اگر اعتراضی نباشد و کارفرما در اجرای حکم مقاومت کند ،موضوع چگونه پیش می‌رود؟

پاسخ میثا کامیاب [ وکیل پایه یک دادگستری ] به این سوال حقوقی :

در صورت اعتراض به رأی هیأت تشخیص کارگر و کارفرما، پرونده به مرحله تجدیدنظر یعنی هیأت حل اختلاف کارگر و کارفرما ارجاع خواهد شد.

در صورتی که حکم قطعی به نفع شما بوده و یا اعتراضی صورت نگیرد، و کارفرما از اجرای حکم خودداری کند، می توانید از واحد اجرای اداره کار صدور اجراییه درخواست نمایید که واحد اجرا مسئله را برای اجرا به یکی از دادگاه‌ها در حوزه قضایی صلاحیت دار ارجاع خواهد داد.

---

نکات ویژه در شکایت از کارفرما

در رابطه با شکایت از کارفرما بابت حقوق، بهتر است این کار با یک مدرک یا سند مطرح شود.

برای مثال اگر کارگر، شرایط شکایت کارگر از کارفرما را به خوبی بررسی کرده و قصد شکایت بابت حقوق را دارد، حتماً حقوق، پاداش و سنوات دریافت نشده با علت ذکر شوند.

در صورتی که پرسش‌هایی وجود دارد یا کارگر می‌خواهد آگاهی بیشتری کسب کند، واحد اطلاعات اداره کار، افراد را راهنمایی خواهد کرد.

علاوه براین در کارگزاری‌های بیمه تأمین اجتماعی نیز بخش مشاوره برای ارباب‌رجوع وجود دارد که کارگر محترم می‌تواند از مشاوره‌های آن‌ها استفاده نماید.

اگر دادخواست شکایت از کارفرما در رابطه با حقوق، با سند معتبر تنظیم شود احتمال پیروزی در محکمه بسیار بالاست، بنابراین کارفرما راهی جز پذیرفتن رأی صادره اداره کار نخواهد داشت.

درصورت تعلل کارفرما در اجرای حکم چه باید کرد؟

اگر پس از صدور رأی اداره کار، کارفرما در اجرای حکم تعلل ورزد کارگر می‌تواند از واحد بایگانی اداره کار، نامه اجراییه را تحویل گرفته و به شعبه قضایی مراجعه نماید.

شعبه قضایی مأموری را به همراه کارگر می‌فرستند تا بتواند احقاق حق نماید.

البته مطابق آمار گذشته، درصد کمی از کارفرمایان آنچنان مقاومت می‌کنند که کار به مأمور قضایی می‌رسد.

در بیشتر مواقع پیش از این مرحله، احقاق حقوق کارگر انجام می‌شود.

قانون از کارگر حمایت می‌کند و جای هیچ نگرانی نیست، فقط کارگران نیز باید به حقوق خود آگاه باشند. آن‌ها باید مراحل کارهای خود را به‌ درستی پیگیری نمایند.

آیا گرفتن وکیل برای چنین شکایتی لازم است؟

در مراحل این‌گونه دادخواست‌های شکایت، در اداره کار، استفاده از وکیل رسمی در دعاوی بین کارگر و کارفرما می‌تواند برای دفاع از حقوق کارگر مفید باشد.

در این صورت، اگر کارگر اطلاعات کافی از قوانین و شرایط شکایت کارگر از کارفرما نداشته باشد یا به‌ درستی از حقوق خود آگاه نباشد، حضور وکیل می‌تواند ثمر خوبی داشته باشد.

همچنین در فرآیند پیشبرد مراحل قانونی و اداری، استفاده از وکیل می‌تواند موجب صرفه‌جویی در وقت و پیشرفت سریع‌تر کارها نیز بشود.

نتیجه‌گیری

قانون طرف کارگر را می‌گیرد، اما متأسفانه واقعیتی که هنوز در کشور وجود دارد این است که بخش بزرگی از کارگران زحمت‌کش عرصه خدمات، صنعت و تولید، از حقوق حقه مصرح در قانون کار و شرایط شکایت کارگر از کارفرما آگاه نیستند.

بدین ترتیب، حقوق آن‌ها ضایع می‌شود. نخستین مرحله در احقاق حقوق، آگاهی کامل از آن‌ها است.

در این مقاله سعی شده حقوق کارگر معرفی شود و در صورت رعایت نشدن از طرف کارفرما، نحوه شکایت و شرایط شکایت کارگر از کارفرما بیان شود.

بنابراین با مطالعه این مقاله می‌توانید اطلاعات خوبی در این رابطه کسب نمایید. در صورتی که نیاز به مشاوره داشته باشید نیز می‌توانید از مشاوره کارشناسان ما بهره‌مند شوید.

همچنین بخوانید:

[maxbutton id=”15″ url=”https://dadpardaz.com/blog/legal-advice-a/?utm_source=dadpardazWebsite&utm_medium=blogPost” text=”مشاوره تلفنی تخصصی با وکیل” ]

[maxbutton id=”16″ ]    [maxbutton id=”14″ ] 

این مطلب چطور بود؟
[kkstarratings]